Προσθέτει ότι σε περίπτωση που το κοίτασμα είναι πιο περιορισμένο, η Noble θα προχωρήσει με την εκμετάλλευση άλλου, μικρότερου κοιτάσματος στο θαλάσσιο οικόπεδο 12, ενώ η Κύπρος θα παραμείνει εντός σχεδιασμών σε σχέση με το τερματικό στο Βασιλικό.
Σε συνέντευξή του στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο κ. Έλληνας αναφέρει εξάλλου ότι η έλευση του ισραηλινού φυσικού αερίου στην Κύπρο θα συμβάλει θετικά στην κατασκευή του τερματικού, προσθέτει όμως ότι δεν το θεωρεί απαραίτητο στοιχείο για τη βιωσιμότητα του project. Τα κυπριακά αποθέματα από μόνα τους αρκούν, λέει.
Ως προς τον σχεδιασμό των υπολοίπων εταιρειών, ο Πρόεδρος της ΚΡΕΤΥΚ αναμένει ότι η Total θα προχωρήσει σε δύο γεωτρήσεις εντός του 2014, ενώ για την ΕΝΙ, λέει ότι είναι πιθανόν να ξεκινήσει στις αρχές του 2015 ή και νωρίτερα.
Συμπληρώνει εξάλλου ότι η τελική επενδυτική απόφαση για το Βασιλικό θα παρθεί στις αρχές του 2016, και όχι στα τέλη του 2015, συμπληρώνει όμως ότι μέχρι τότε θα είναι γνωστή η ποσότητα των κυπριακών κοιτασμάτων, κάτι που θα διευκολύνει τους σχεδιασμούς για το τερματικό.
Ο Χαράλαμπος Έλληνας αναφέρεται και στην μεταστροφή της αντίληψης που υπάρχει στην ΕΕ για την ενεργειακή συνεισφορά της Κύπρου. Λέει ότι υπήρξαν πιέσεις να διοχετευτεί το κυπριακό φυσικό αέριο μέσω Τουρκίας, ενώ ευρωπαίοι αξιωματούχοι δεν ήταν σε κάποιες περιπτώσεις ενήμεροι για την εμπλοκή και άλλων εταιρειών στην κυπριακή ΑΟΖ, πέραν της Noble. Πλέον, αναγνωρίζεται η Ανατολική Μεσόγειος ως ένας ξεχωριστός ενεργειακός διάδρομος, αναφέρει. -----
www.sigmalive.com
4/6/13
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης:
ΕΡ: Η επιβεβαιωτική γεώτρηση ξεκινά στη βάση του χρονοδιαγράμματος που είχε αναγγείλει η Noble.
ΑΠ: Το χρονοδιάγραμμα της Noble όχι μόνο τηρείται αλλά φαίνεται ότι είναι και κάπως πιο μπροστά απ’ ότι είχε αναγγελθεί. Όλα πάνε καλά. Η γεώτρηση ξεκινά την Πέμπτη ή Παρασκευή, ίσως και νωρίτερα και θα διαρκέσει τρεις μήνες.
ΕΡ: Ποιές είναι οι προσδοκίες;
ΑΠ: Στο Λεβιάθαν και στο Ταμάρ, όπου τα κοιτάσματα είναι παρόμοια, ξεκίνησαν με συντηρητικούς υπολογισμούς, ενώ μετά τις επιβεβαιωτικές γεωτρήσεις, οι εκτιμήσεις ανέβηκαν. Ελπίζουμε ότι θα γίνει το ίδιο και στην «Αφροδίτη». Ξεκινήσαμε με μια εκτίμηση 7 τρις κυβικών ποδιών (tcf), ελπίζουμε ότι μετά την επιβεβαιωτική, η εκτίμηση θα ανέβει στα 8 tcf. Όμως υπάρχει και μια μικρή πιθανότητα να μην είναι περισσότερα από τις αρχικές εκτιμήσεις.
ΕΡ: Σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ, ο Αντιπρόεδρος της Noble Κιθ Έλιοτ δεν είχε αποκλείσει μια δεύτερη επιβεβαιωτική γεώτρηση στην «Αφροδίτη». Να το ξεκαθαρίσουμε αυτό, γιατί υπάρχει η αίσθηση ότι αναδύονται συνεχώς νέα εμπόδια.
ΑΠ: Υπάρχει πιθανότητα να χρειαστεί και δεύτερη επιβεβαιωτική γεώτρηση, λόγω της ποσότητας των κοιτασμάτων στην «Αφροδίτη», όμως δεν είναι μεγάλη. Στο «Λεβιάθαν» για παράδειγμα, που είναι 2,5 φορές μεγαλύτερο από την «Αφροδίτη» χρειάστηκαν μόνο δύο επιβεβαιωτικές. Κατά την άποψη μου υπάρχει περίπου 25% πιθανότητα να χρειαστεί επιπρόσθετη επιβεβαιωτική γεώτρηση, αν και νομίζω ότι η μια θα είναι αρκετή.
Εξάλλου, στο «οικόπεδο 12» πιστεύουμε ότι έχουμε ένα δεύτερο, μικρότερο κοίτασμα, το οποίο μπορεί να μας δώσει άλλα 2-3 tcf φυσικού αερίου. Το δεύτερο κοίτασμα είναι σημαντικό, καθώς θα αποτελέσει το «σχέδιο Β’» για να μείνουμε εντός σχεδιασμών, σε περίπτωση που η «Αφροδίτη» αποδειχτεί μικρότερη των αρχικών εκτιμήσεων. Αν για παράδειγμα βρούμε μόνο 5 tcf αντί για 6, δεν πρέπει να απελπιστούμε. Δεν τελείωσε ο κόσμος. Θα αργήσει λίγο περισσότερο φυσικά, όμως θα προχωρήσουμε.
Αναμένεται να γίνουν στο κοίτασμα τρισδιάστατες έρευνες από ερευνητικό σκάφος, ώστε να το εντοπίσουμε, να υπολογίσουμε το μέγεθός του, και να αποφασίσουμε που θα κάνουμε την γεώτρηση, μέσα στον επόμενο χρόνο.
ΕΡ: Η Noble είχε αναφέρει ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να ερευνήσει και για πετρέλαιο. Το ενδεχόμενο αυτό παραμένει ανοιχτό;
ΑΠ: Βεβαίως και οι σχεδιασμοί της Noble στο θέμα αυτό είναι προχωρημένοι. Έχει ετοιμαστεί ένα νέο, ειδικά κατασκευασμένο γεωτρύπανο, το οποίο του χρόνου θα τρυπήσει βαθύτερα στο «Λεβιάθαν», για πετρέλαιο. H Noble είχε ήδη κάνει μια απόπειρα στo συγκεκριμένο κοίτασμα, όμως δεν μπόρεσε να προχωρήσει πέρα από ένα ορισμένο βάθος. Με το νέο γεωτρύπανο θα μπορέσει να πάει πιο βαθιά. Αν βρεθεί πετρέλαιο στο «Λεβιάθαν», τότε οπωσδήποτε θα υπάρχει και στο «Ταμάρ» και στην «Αφροδίτη», διότι τα πετρώματα είναι παρόμοια σε όλη τη λεκάνη της Λεβαντίνης.
Για εμάς αυτή τη στιγμή έχει προτεραιότητα το φυσικό αέριο και η έρευνα για πετρέλαιο θα γίνει αργότερα, μέσα από μια ξεχωριστή διαδικασία.
ΕΡ: Ο Αντιπρόεδρος της ΚΡΕΤΥΚ Σόλων Κασίνης είπε πρόσφατα ότι το 2014 θα υπάρχουν άλλες «4 με 5 γεωτρήσεις». Που προχωρά ο σχεδιασμός με τις άλλες εταιρείες;
ΑΠ: Η Total προγραμματίζει να προχωρήσει με τις γεωτρήσεις το 2014 και ελπίζουμε ότι θα κάνει τουλάχιστον δύο, στο οικόπεδο 10 και 11. Άρχισαν ήδη οι διαδικασίες για τις τρισδιάστατες έρευνες στην περιοχή, ενώ άνοιξαν και τα γραφεία τους στην Κύπρο. Η ιταλική ΕΝΙ είναι σε παρόμοιο στάδιο και σύμφωνα με τους σχεδιασμούς που μας έχουν αναφέρει, προτίθενται να ξεκινήσουν τις γεωτρήσεις στις αρχές του 2015 ή και νωρίτερα. Εγώ ελπίζω ότι θα καταφέρουν να ξεκινήσουν το 2014.
ΕΡ: Πρόκειται δηλαδή να γίνουν γεωτρήσεις σε όλα τεμάχια που έχουν αδειοδοτηθεί κατά τον β’ γύρο;
ΑΠ: Δεν πιστεύω ότι η ΕΝΙ θα κάνει όλες τις γεωτρήσεις εντός το 2014. Ακόμη και αν ξεκινήσουν νωρίτερα, τέλη του 2014, θα συνεχίσουν το 2015.
ΕΡ: Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα για την κατασκευή του τερματικού;
ΑΠ: Η τελική επενδυτική απόφαση για το Βασιλικό θα παρθεί στις αρχές του 2016, αντί για τέλος του 2015. Έχουμε μια μικρή καθυστέρηση, όμως μέχρι τότε θα γίνουν οι γεωτρήσεις στα τεμάχια της ΑΟΖ και θα ξέρουμε περίπου την ποσότητα του φυσικού αερίου που διαθέτουμε.
Βάσει των υπολογισμών, το τερματικό είναι βιώσιμο με 6 tcf από την «Αφροδίτη». Μιλάμε δηλαδή για μια γραμμή παραγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου (τρένο) δυναμικότητας 5 εκ. τόνων το χρόνο (MTPA). Στο Βασιλικό έχουμε χώρο για τρία «τρένα» και μέσω του master plan, οι προσπάθειες είναι να κάνουμε χώρο για έως και 8 «τρένα». Για αυτό είναι σημαντικό για τους σχεδιασμούς μας να ξέρουμε την ποσότητα των κοιτασμάτων που διαθέτουμε. Πιστεύω ότι τα τρία «τρένα» δεν είναι αρκετά και ότι χρειαζόμαστε μέχρι και 8 «τρένα» στο Βασιλικό.
Όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα, ελπίζουμε ότι το φυσικό αέριο για παραγωγή ηλεκτρισμού θα έρθει το 2019 και οι εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) θα ξεκινήσουν το 2020. Παρόλα αυτά, πρέπει να γίνουν πολλά πράγματα για να φτάσουμε εκεί.
ΕΡ: Όλα αυτά προϋποθέτουν μια σειρά από πράγματα, όπως το κατά πόσο θα εμπλακεί το Ισραήλ, που δεν έχει αποφασίσει ακόμα.
ΑΠ: Σύντομα θα πάρει μια απόφαση και το Ισραήλ. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε πρόσφατα σε συνέντευξή του στο Euronews ότι η Κύπρος προχωρά με το τερματικό τώρα, ώστε να δώσει την ευκαιρία στο Ισραήλ να φέρει το φυσικό αέριό του στην Κύπρο.
ΕΡ: Ένας άλλος παράγοντας είναι και η εμπλοκή εταιρειών στην κατασκευή του τερματικού.
ΑΠ: Πρέπει να γίνει μια κοινοπραξία της ΚΡΕΤΥΚ με την Noble, που θα αναλάβει την κατασκευή και τη λειτουργία του τερματικού. Μεταγενέστερα, όταν ΕΝΙ και Total ανακαλύψουν τα δικά τους κοιτάσματα, θα λάβουν μέρος στην κοινοπραξία αυτή.
Επίσης, η κοινοπραξία πρέπει να προχωρήσει τους σχεδιασμούς των εγκαταστάσεων του τερματικού, να κάνει την προπώληση του υγροποιημένου φυσικού αερίου και να βρει τους επενδυτές. Υπάρχουν ιδιώτες που εκδηλώνουν ενδιαφέρον να επενδύσουν στο τερματικό, όμως η κοινοπραξία θα αποτελείται κυρίως από την ΚΡΕΤΥΚ, που θα έχει την πλειοψηφία των μετοχών, την Noble και τους εταίρους της.
ΕΡ: Η Noble έχει εκφράσει ενδιαφέρον να εμπλακεί, όμως αναμένει την υπογραφή μνημονίου συναντίληψης με την Κυβέρνηση. Πότε θα προχωρήσει αυτό;
ΑΠ: Χρειάζονται δύο πράγματα. Το μνημόνιο συναντίληψης πιστεύω ότι θα είμαστε σε θέση να το υπογράψουμε εντός των επομένων 1-2 εβδομάδων. Αυτό είναι κάτι απλό, που αντικατοπτρίζει την πολιτική απόφαση για την κατασκευή του τερματικού.
Για να προχωρήσουμε όμως, πρέπει να καταλήξουμε στην τελική συμφωνία που θα ιδρύει την κοινοπραξία. Αυτή η συμφωνία θέλει πολύ δουλειά και πολύ προσοχή, καθώς θα ισχύει για τα επόμενα 30 χρόνια, ενώ θα ανοίξει το δρόμο για την ΕΝΙ, την Total και άλλους να λάβουν μέρος.
ΕΡ: Ένας ενδεχόμενος αγωγός Ισραήλ-Τουρκίας θα είχε αρνητικές συνέπειες για την κατασκευή του τερματικού;
ΑΠ: Όχι, αυτό δεν έχει σημασία για εμάς. Το τερματικό είναι βιώσιμο μόνο με το κυπριακό φυσικό αέριο. Δεν χρειαζόμαστε απαραίτητα το φυσικό αέριο από το Ισραήλ. Αν οι Ισραηλινοί αποφασίσουν να στείλουν το φυσικό τους αέριο στην Τουρκία, αυτό δεν επηρεάζει την Κύπρο. Οπωσδήποτε όμως, το ισραηλινό φυσικό αέριο θα διευκολύνει την οικονομική βιωσιμότητα του τερματικού και θα καταστήσει την Κύπρο κόμβο στην περιοχή. Για αυτό τον λόγο θέλουμε να έρθει το αέριο από το Ισραήλ, παρόλο που δεν το έχουμε ανάγκη.
ΕΡ: Η διαφαινόμενη συμφιλίωση Άγκυρας-Τελ Αβίβ επηρεάζει την Κύπρο;
ΑΠ: Οπωσδήποτε επηρεάζει, όμως η συμφιλίωση των δύο χωρών δεν έγινε για το αέριο, αλλά για την κατάσταση στη Συρία. Το φυσικό αέριο μπαίνει μεν στην εξίσωση, αλλά δεν έχει πρωτεύοντα ρόλο, είναι παρεπόμενο της συμφιλίωσης. Υπάρχουν όμως αναφορές στον Τύπο, που αποκλείουν την διοχέτευση του ισραηλινού αερίου στην Τουρκία, ενώ υπάρχουν και νομικά προβλήματα για τη διέλευση του αγωγού.
ΕΡ: Πρόσφατα οι Βρυξέλλες ενέταξαν την Κύπρο στους ευρύτερους ενεργειακούς σχεδιασμούς, εκδίδοντας και σχετικό χάρτη. Είναι απλά ένδειξη προθέσεων ή στέλνεται ένα ισχυρότερο μήνυμα για τον ρόλο της Λευκωσίας;
ΑΠ: Αυτή η εξέλιξη είναι πρόσφατη. Πριν από ένα μόλις μήνα η θέση αυτή της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν υπήρχε και η Κύπρος δεν ήταν καν στον χάρτη. Την περιοχή μας, την έβλεπαν μόνο ως μέρος των σχεδιασμών που αφορούν την Τουρκία. O Ευρωπαίος Επίτροπος αρμόδιος για την ενέργεια Günther Oettinger υποστηρίζει τον Νότιο Αγωγό [που περνά μέσω Τουρκίας] ενώ έχει ασκήσει πίεση προς εμάς να διοχετεύσουμε το φυσικό αέριο στον Νότιο Αγωγό. Και αυτό, διότι η αντίληψη που υπήρχε είναι ότι η Κύπρος διαθέτει μόνο 7 tcf.
Αυτός ο χάρτης της ΕΕ έχει σημασία για εμάς, καθώς είναι η πρώτη φορά που αποτυπώνεται μια διαδρομή, από την Κύπρο προς την Ευρώπη, χωρίς να περνά μέσα από την Τουρκία. Αναγνωρίζεται έτσι η Ανατολική Μεσόγειος ως ένας ξεχωριστός ενεργειακός διάδρομος. Ο σχετικός χάρτης απεικονίζει την διασύνδεση Κύπρου-Ελλάδας μέσω αγωγού, κάτι που είναι όμως πολύ δύσκολο να γίνει, τόσο τεχνικά όσο και οικονομικά.
Με την κατασκευή του τερματικού στο Βασιλικό, θα δημιουργηθεί ο διάδρομος Ανατολικής Μεσογείου, μέσω του οποίου θα εξάγεται LNG προς την Ευρώπη με πλοία, από τα κυπριακά κοιτάσματα και ενδεχομένως της περιοχής.
ΕΡ: Που οφείλεται η μεταστροφή;
ΑΠ: Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης εξέφρασε κατά τη Σύνοδο Κορυφής, τον περασμένο Μάιο, την βούληση της Κύπρου να προχωρήσει με το τερματικό, ώστε να ενισχυθεί και η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Την περασμένη εβδομάδα, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων εμφανίστηκε πρόθυμος για παροχή συμβουλευτικής στήριξης για το τερματικό, κάτι που ενισχύει την αξιοπιστία του project.
Όλη αυτή η προετοιμασία άρχισε μόλις τον περασμένο μήνα. Πριν από τρεις εβδομάδες, όταν επισκέφτηκα τη ΓΔ Ενέργειας της Κομισιόν, η εντύπωση ήταν ότι η Κύπρος διαθέτει μόνο 7 tcf, ότι το τερματικό δεν είναι βιώσιμο και ότι είναι οικονομικά πιο συνετό η Κύπρος να διοχετεύσει το φυσικό της αέριο μέσω Τουρκίας. Όταν τους παρουσίασα τη δουλειά που γίνεται στην Κύπρο και τους είπα για την παρουσία των ΕΝΙ και Total, κάτι που δεν γνώριζαν ακριβώς, στο τέλος της συνάντησης άλλαξαν γνώμη.
ΕΡ: Είναι επαρκή τα μεγέθη για την Ευρώπη;
ΑΠ: Η Κύπρος μπορεί να διοχετεύσει στην Ευρώπη περισσότερο φυσικό αέριο απ’ ότι ο Νότιος Αγωγός, που περνά μέσω Τουρκίας. Η Ευρώπη χρειάζεται το 2020-25 πάνω από 100 δις κυβικά μέτρα (bcm) επιπρόσθετο φυσικό αέριο. Ο Νότιος Αγωγός μπορεί να την προμηθεύσει με 10 bcm, ενώ η Κύπρος μπορεί να διοχετεύσει 25-30 bcm από τα κυπριακά τεμάχια, ή και περισσότερα αν εμπλακεί και το Ισραήλ. Επομένως, δεν υπάρχει λόγος να διοχετευτεί το αέριο της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου μέσω Τουρκίας και η περιοχή πρέπει να ειδωθεί ξεχωριστά.
Εξάλλου, την περίοδο 2020-30, μεγάλο μέρος του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη θα διοχετεύεται μέσω αγωγών, όμως ένα πολύ μεγάλο ποσοστό θα είναι σε μορφή LNG. Η Κύπρος μπορεί να συμβάλει σε αυτό το κομμάτι. Από την άλλη, λέγεται ότι η παραγωγή φυσικού αερίου από σχιστόλιθο θα ανατρέψει τα δεδομένα. Σύμφωνα όμως με τους υπολογισμούς που έχει κάνει η BP, οι εξαγωγές σχιστολιθικού φυσικού αερίου από την Αμερική δεν θα είναι αρκετές για να καλύψουν τις ανάγκες της Ευρώπης και της Κίνας. Επομένως, η Ευρώπη χρειάζεται και την Κύπρο.
ΕΡ: Πρέπει να ξεκαθαρίσουν οι δομές που εμπλέκονται στην εκμετάλλευση της ενέργειας; Για παράδειγμα, πρέπει να συγχωνευτούν ΚΡΕΤΥΚ και ΔΕΦΑ;
ΑΠ: Δυστυχώς δεν έχει ξεκαθαρίσει το θέμα της συγχώνευσης ΔΕΦΑ-ΚΡΕΤΥΚ, ενώ ενδέχεται να παρθούν αποφάσεις κατά το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιούνη. Υπάρχουν ευρωπαϊκοί κανονισμοί που αναφέρουν ότι η εταιρεία διανομής φυσικού αερίου θα πρέπει να είναι ξεχωριστή εταιρεία. Σύμφωνα με αυτό, η ΔΕΦΑ δεν πρέπει να χαθεί, αλλά θα πρέπει να καταστεί θυγατρική της ΚΡΕΤΥΚ. Πρέπει να παρθούν αποφάσεις, σε διαφορετική περίπτωση υπάρχει καθυστέρηση σε όλα. Το ζήτημα είναι ασφαλώς πολιτικό.
www.sigmalive.com
4/6/13
GR
FR
DE
ES
IT
RU
EU